هم‌زمان با برگزاری شصت‌ونهمین کنفرانس عمومی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، دفتر نمایندگی ایران میزبان نشستی مهم با موضوع «حمله نظامی علیه سایت‌ها و تاسیسات هسته‌ای: تهدیدی جدی برای صلح و امنیت بین‌المللی و پیامدهای آن برای رژیم عدم اشاعه» خواهد بود. این گردهمایی فرامرزی، فرصتی برای بررسی خلأهای حقوقی و عملی در جلوگیری از درگیری‌های احتمالی بر سر زیرساخت‌های اتمی و تقویت اصول عدم‌اشاعه فراهم می‌کند.
چرا این نشست اهمیت دارد؟
در سال‌های اخیر، نمونه‌هایی از درگیری نظامی نزدیک به تأسیسات هسته‌ای—از اوضاع اوکراین تا نگرانی‌ها درباره حمله به نیروگاه‌های برق‌آبی در منطقه—نشان داد که انهدام یا نفوذ به این مراکز می‌تواند فاجعه‌ای زیست‌محیطی و انسانی رقم بزند.
محمد اسلامی (معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی) همراه با سفیران و نمایندگان چین، روسیه، پاکستان، آفریقای جنوبی و ونزوئلا، به بحث خواهد گذاشت:
- چگونگی تدوین معاهدات جدید یا اصلاح مقررات آژانس برای قائل‌شدن مصونیت حقوقی واضح به سایت‌های هسته‌ای در زمان بحران
- راهکارهای فوری برای بهبود سازوکارهای هشدار و مدیریت بحران در صورت وقوع حمله یا اقدام خرابکارانه
چشم‌انداز همکاری منطقه‌ای و جهانی
ایجاد یک اجماع بین‌المللی بر سر صیانت از زیرساخت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، نه‌تنها به حفظ ثبات منطقه‌ای یاری می‌رساند، بلکه اعتماد کشورها به راهکاری مشترک برای تأمین انرژی و مقابله با تهدیدات آینده را افزایش می‌دهد. این نشست در کنار سخنرانی افتتاحیه محمد اسلامی در روز نخست کنفرانس (۲۴ شهریور) می‌تواند پایه‌ای برای پیشنهاد بسته‌ای از اصلاحات حقوقی و فنی باشد که مسیر را برای همگرایی بیشتر دولت‌ها هموار کند.
در نهایت، نتیجه این مباحث فراتر از نکته‌سنجی‌های حقوقی خواهد بود و بر تعمیق نقش آژانس در جلوگیری از جنگ‌های احتمالی بر سر فناوری اتمی تأثیرگذار است. این نشست، نقطه شروعی است برای ترسیم استانداردهای جدید امنیت هسته‌ای در قرن بیست‌ویکم.
