خودروسازان بزرگ در آمریکا و اروپا، از جمله مرسدس بنز، بیامو و فورد، نگرانی عمیق خود را نسبت به کنترلهای صادراتی اخیر چین بر فلزات خاکی کمیاب ابراز کردهاند. این اقدام پکن به عنوان تهدیدی جدی برای اختلال در روند تولید جهانی خودرو تلقی میشود.
به گزارش ایسنا، شرکتهای خودروسازی برای مقابله با کمبود احتمالی قطعات حاوی این فلزات حیاتی، در حال مذاکره با تامینکنندگان خود هستند. به عنوان مثال، مرسدس بنز و بیامو در حال رایزنی با شرکای تجاری خود برای جلوگیری از هرگونه کمبود هستند و بیامو حتی در حال بررسی ذخیرهسازی برخی اقلام کلیدی است.
در همین راستا، شرکت فورد موتور اعلام کرده است که فرآیند تأیید صادرات عناصر خاکی کمیاب در چین برای برخی قطعات، زمانبرتر شده و در برخی موارد، به افزایش هزینههای فروش منجر خواهد شد.
شری هاوس، مدیر ارشد مالی فورد، روز چهارشنبه در یک کنفرانس صنعتی در نیویورک اظهار داشت: “این تنها فشار بیشتری را بر سیستمی که به شدت سازمانیافته است، وارد خواهد کرد.” وی افزود که این کنترلها به معنای آن است که خودروسازان باید به دنبال قطعات یا راههای جایگزین برای تأمین منابع باشند. فورد ماه گذشته نیز به دلیل کمبود عناصر خاکی کمیاب، مجبور شد کارخانه خود در شیکاگو را که تولیدکننده خودروی شاسیبلند «اکسپلورر» است، به مدت یک هفته کامل تعطیل کند.
چرا فلزات خاکی کمیاب مهم هستند؟
چین در ماه آوریل و در واکنش به تعرفههای اعمالشده توسط دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهور وقت آمریکا، کنترلهایی را بر صادرات عناصر خاکی کمیاب وضع کرد. این اقدام تهدیدی برای اخلال در عرضه جهانی این مواد کلیدی است که در تولید طیف وسیعی از محصولات فناوری پیشرفته، از خودروهای برقی گرفته تا تسلیحات نظامی، کاربرد دارند.
خودروسازان به عناصر خاکی کمیاب خاصی مانند تربیوم برای تولید موتور خودروهای برقی نیاز مبرم دارند، در حالی که برخی دیگر از این عناصر در خودروهای احتراق داخلی، به عنوان مثال در سنسورها و سیستمهای الکترونیکی، مورد استفاده قرار میگیرند. نکته قابل توجه این است که چین بر بازار فرآوری این مواد تسلط کامل دارد.
مقایسه با بحران نیمههادیها و چشمانداز آینده
فشار احتمالی بر عناصر نادر خاکی، شباهتهایی با بحران جهانی نیمههادیها دارد که در پی همهگیری ویروس کرونا، تولید خودرو را به شدت مختل کرد.

طبق گزارش بلومبرگ، جان مورفی، تحلیلگر خودرو از بانک آمریکا، روز چهارشنبه در رویداد انجمن مطبوعات خودرو به خبرنگاران مستقر در دیترویت گفت: “این یک مشکل اساسی برای صنعت است که مانند سایر شوکهای عرضه، بسیار سختگیرانه هستند و به سرعت راهحلهایی پیدا خواهند کرد.” وی افزود: “اگرچه بعید است که باعث توقف فوری تولید شود، اما اگر این مشکل حل نشود، با گذشت زمان به یک مشکل بسیار پرهزینه تبدیل خواهد شد.”
شایان ذکر است که خودروسازان معمولاً فلزات خاکی کمیاب را مستقیماً خریداری نمیکنند، بلکه تأمینکنندگان اصلی، از آنها در موتورهای الکتریکی و سیستمهای هیبریدی که به خودروسازان تحویل داده میشود، استفاده میکنند.