بیماری آلزایمر به عنوان یکی از رایج‌ترین اختلالات عصبی در جهان، با کاهش تدریجی حافظه، توانایی‌های شناختی و تغییرات رفتاری، زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار داده است. با وجود پیشرفت‌های علمی، هنوز درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. اما پژوهش‌های اخیر نشان می‌دهند که سبک زندگی سالم، به‌ویژه تغذیه مناسب و فعالیت بدنی منظم، می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری و کنترل علائم این بیماری ایفا کند.
در همین راستا، مطالعه‌ای جدید توسط علیرضا علمیه و همکارانش از دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت انجام شده که به بررسی اثر ترکیبی تمرینات مقاومتی و مصرف روغن زیتون بر مغز جانوران آزمایشگاهی مبتلا به آلزایمر پرداخته است. این تحقیق با هدف بررسی تغییرات ژنتیکی مرتبط با مرگ سلولی برنامه‌ریزی‌شده (آپوپتوز) در مغز طراحی شده و نتایج قابل توجهی را به همراه داشته است.
در این پژوهش، ۳۲ موش نر بالغ که به‌طور آزمایشگاهی به آلزایمر مبتلا شده بودند، در چهار گروه مختلف قرار گرفتند. برخی از این گروه‌ها تحت تمرینات مقاومتی منظم قرار گرفتند و برخی دیگر رژیم غذایی‌شان با روغن زیتون غنی شد. پس از گذشت هشت هفته، نمونه‌های مغزی این حیوانات مورد بررسی قرار گرفت و فعالیت ژن‌های مرتبط با آپوپتوز از جمله کاسپاز ۳، ۸ و ۹ اندازه‌گیری شد.
نتایج نشان داد که تمرینات مقاومتی به‌تنهایی و همچنین در ترکیب با مصرف روغن زیتون، موجب کاهش قابل توجه فعالیت ژن‌های مرتبط با مرگ سلولی در مغز شدند. جالب‌تر آن‌که اثر هم‌زمان ورزش و روغن زیتون نسبت به مصرف تنها روغن زیتون، تأثیر قوی‌تری در مهار این فرآیندهای مخرب داشت. این یافته‌ها نشان می‌دهند که ترکیب تغذیه سالم با فعالیت بدنی می‌تواند به‌صورت هم‌افزا در محافظت از سلول‌های عصبی مؤثر باشد.
تمرینات مقاومتی با افزایش جریان خون مغزی، تحریک تولید فاکتورهای رشد عصبی و کاهش التهاب، نقش مهمی در تقویت عملکرد شناختی ایفا می‌کنند. از سوی دیگر، روغن زیتون با دارا بودن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی، توانایی خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد و جلوگیری از آسیب‌های سلولی را دارد. این دو عامل در کنار هم، می‌توانند مسیرهای زیستی مرتبط با تخریب سلول‌های مغزی را مهار کرده و به بهبود عملکرد ذهنی کمک کنند.
این تحقیق که نتایج آن در «مجله علوم پزشکی فیض» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کاشان منتشر شده، گرچه در مرحله آزمایشگاهی و بر روی حیوانات انجام شده است، اما افق‌های جدیدی را برای مطالعات انسانی در زمینه پیشگیری از آلزایمر گشوده است. یافته‌ها تأکید دارند که اصلاح سبک زندگی، از جمله ورزش منظم و استفاده از مواد غذایی طبیعی مانند روغن زیتون، می‌تواند به‌عنوان راهکاری مؤثر در کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی مورد توجه قرار گیرد.
با توجه به روند رو به رشد جمعیت سالمند در جهان و افزایش شیوع آلزایمر، چنین مطالعاتی می‌توانند پایه‌گذار راهکارهای عملی برای ارتقای سلامت مغز و بهبود کیفیت زندگی در سال‌های آینده باشند.
