افزایش یک‌میلیون تنی ظرفیت تولید پلیمر ایران تا پایان ۱۴۰۴
مقدمه
پلیمرها امروز در جایگزینی فولاد و کاربردهای روزمره نقشی کم‌نظیر یافته‌اند و ارزش هر تن از این محصولات فراتر از هزار دلار برآورد می‌شود. معاون وزیر نفت اعلام کرده که با ظرفیت‌سازی‌های جدید، تولید سالانه پلیمر در ایران تا پایان برنامه هفتم توسعه به ۱۶ میلیون تن خواهد رسید؛ رشدی معادل یک‌میلیون تن در سال جاری.
جایگاه صنعت پلیمر در اقتصاد کشور
با در نظر گرفتن اینکه بسیاری از محصولات پتروشیمی قیمتی زیر ۵۰۰ دلار دارند، تمرکز بر تولید محصولات پلیمری موجب افزایش چشمگیر ارزش افزوده در زنجیره تأمین پتروشیمی می‌شود. این جهش ظرفیت نه‌تنها به نیاز صنایع داخلی (خودرو، ساختمان، بسته‌بندی و…) پاسخ می‌دهد، بلکه امکان صادرات محصولات تکمیلی (کامپاند و پلاستیک‌های مهندسی) را نیز فراهم می‌آورد.
وضعیت فعلی و چشم‌انداز تا ۱۴۰۴
- ظرفیت کنونی تولید پلیمر در ایران حدود ۹ میلیون تن است و با فعال‌سازی ۳۰ میلیون تن ظرفیت خالی پتروشیمی می‌توان به هدف ۱۶ میلیون تن رسید.
- انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ میلادی، مصرف جهانی پلیمر از ۴۰۰ میلیون تن به یک میلیارد تن افزایش یابد و نقش ایران در این بازار به‌ویژه در منطقه خلیج فارس تقویت شود.
چالش‌ها و راهکارهای کلیدی
افزایش ظرفیت بدون رفع موانع ساختاری و زیست‌محیطی ممکن نیست. مهم‌ترین محورهای اقدام عبارتند از
- ارتقای فناوری و پیاده‌سازی استانداردهای بازیافت: با توسعه واحدهای بازیافت و تولید پلیمرهای زیست‌تخریب‌پذیر، می‌توان ضمن حذف بخشی از واردات مواد اولیه، هزینه‌های زیست‌محیطی را کاهش داد.
- تقویت زنجیره ارزش پایین‌دستی: حمایت از شرکت‌های کامپاندسازی و صنایع تبدیلی، ایجاد پارک‌های صنعتی تخصصی و ارائه مشوق‌های مالیاتی به تولیدکنندگان داخلی، باعث افزایش اشتغال و تثبیت جایگاه ایران در بازارهای صادراتی می‌شود.
نتیجه‌گیری
پیشرفت یک‌میلیون تنی در ظرفیت تولید پلیمر فرصتی نادر برای جهش اقتصادی و صنعتی ایران است. اگر این پروژه‌ها با رویکرد پایداری، افزایش بهره‌وری انرژی و تقویت نوآوری همراه شود، علاوه بر پوشش نیازهای داخلی، می‌توانیم سهم بازار منطقه را در دست گرفته و به درآمدهای ارزی پایدار دست یابیم.
About the Author
