عضو هیئت مدیره خانه نوآوری با هشدار نسبت به تحولات بنیادین در بازار کار جهانی، پیش‌بینی کرد که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۴۰ درصد از مهارت‌های فعلی نیروی کار منسوخ شده یا تغییرات اساسی را تجربه خواهند کرد. این دگرگونی‌های عمیق که ناشی از پیشرفت‌های خیره‌کننده فناوری، تنش‌های اقتصادی، تغییرات اقلیمی و تحولات جمعیتی است، منجر به حذف حدود ۹۲ میلیون شغل سنتی و در مقابل، ایجاد ۱۷۰ میلیون فرصت شغلی جدید خواهد شد.
سجاد اکباتانی در چهاردهمین نمایشگاه اینوتکس ۲۰۲۵، در بخش “ایستگاه کار”، با تشریح عوامل موثر بر بازار کار آینده، اظهار داشت: تاثیر روندهای جهانی بر مناطق مختلف، یکسان نخواهد بود. در حالی که اقتصادهای با درآمد پایین بیشتر تحت تاثیر افزایش هزینه‌های زندگی و تغییرات اقلیمی قرار می‌گیرند، اقتصادهای پیشرفته‌تر با چالش‌های ناشی از تحولات فناورانه و جمعیت سالخورده دست و پنجه نرم خواهند کرد. این تفاوت‌های منطقه‌ای، ضرورت اتخاذ رویکردهای متناسب با شرایط هر منطقه در سیاست‌گذاری‌های بازار کار را آشکار می‌سازد.
وی با اشاره به اینکه صنایع، انرژی، خودروسازی، معدن و فناوری اطلاعات، پیشتاز تحولات آینده خواهند بود، افزود: این تحولات گسترده، کارفرمایان را ناگزیر خواهد ساخت تا برای جذب و حفظ نیروی کار ماهر، توجه ویژه‌ای به بهبود رفاه کارکنان، ارتقای مسیر شغلی و افزایش دستمزدها نشان دهند. در کنار این اقدامات، حمایت از سیاست‌های دولتی برای تامین مالی برنامه‌های بازآموزی و ارتقای مهارت نیز به یکی از مطالبات اصلی کارکنان تبدیل خواهد شد. همچنین، در آینده‌ای نزدیک، شاهد رشد چشمگیر توجه به تنوع، برابری و شمولیت در محیط‌های کاری خواهیم بود، زیرا سازمان‌ها دریافته‌اند که جذب و حفظ استعدادهای گوناگون، کلید موفقیت در دنیای پیچیده کنونی است.
اکباتانی با تاکید بر نقش محوری فناوری در شکل‌دهی به نسل جدید مشاغل، خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، حدود ۴۰ درصد از مهارت‌های مورد نیاز برای انجام مشاغل فعلی، به دلیل پیشرفت‌های تکنولوژیک، تغییر یافته یا کاملاً منسوخ شوند. در این میان، مهارت‌های کلیدی آینده شامل تفکر تحلیلی، تاب‌آوری و انعطاف‌پذیری، توانایی رهبری، سواد فناوری و مهارت کار با داده‌های بزرگ خواهند بود. افرادی که در این زمینه‌ها تخصص داشته باشند، از مزیت رقابتی قابل توجهی در بازار کار آینده برخوردار خواهند بود.
وی در تشریح چشم‌انداز مشاغل در آینده، گفت: بر اساس پیش‌بینی‌ها، تحولات ساختاری بازار کار تا سال ۲۰۳۰ منجر به ایجاد حدود ۱۷۰ میلیون شغل جدید (معادل ۱۴ درصد از کل مشاغل کنونی) و حذف حدود ۹۲ میلیون شغل (معادل ۸ درصد) خواهد شد. این تغییرات، در نهایت به رشد خالص ۷۸ میلیون شغل (معادل ۷ درصد) در سطح جهانی منجر خواهد شد. این آمار نشان می‌دهد که اگرچه فناوری برخی مشاغل سنتی را از بین خواهد برد، اما در عین حال، فرصت‌های شغلی جدید و نوظهوری را نیز ایجاد خواهد کرد.
به گفته این عضو هیئت مدیره خانه نوآوری، مشاغل خط مقدم مانند کارگران بخش کشاورزی، رانندگان تحویل کالا و کارگران ساختمانی، بیشترین رشد مطلق را در تعداد شاغلان تجربه خواهند کرد. در مقابل، مشاغل مرتبط با فناوری‌های نوین مانند متخصصان داده‌های بزرگ، مهندسان فین‌تک و متخصصان هوش مصنوعی، سریع‌ترین رشد نسبی را به خود اختصاص خواهند داد. این امر، اهمیت سرمایه‌گذاری در آموزش و تربیت نیروی متخصص در حوزه‌های فناورانه را بیش از پیش آشکار می‌سازد.
وی همچنین به ظهور و گسترش مشاغل سبز اشاره کرد و گفت: مشاغلی که با هدف حفظ محیط زیست و توسعه پایدار ایجاد می‌شوند، مانند مهندسان محیط زیست و متخصصان انرژی‌های تجدیدپذیر، نیز با افزایش تقاضا مواجه خواهند شد. در مقابل، مشاغل دفتری و سنتی مانند منشی‌ها، صندوق‌داران و کارمندان ورود داده، به دلیل اتوماسیون و دیجیتالی شدن فرآیندها، با بیشترین کاهش جمعیت شاغل مواجه خواهند شد. این تغییر ساختاری در بازار کار، ضرورت بازآموزی و تغییر مسیر شغلی کارکنان این حوزه‌ها را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد.
اکباتانی با تاکید بر اینکه شکاف مهارتی، بزرگترین مانع پیش روی تحول کسب و کارها در آینده خواهد بود، تصریح کرد: بر اساس بررسی‌ها، ۸۵ درصد کارفرمایان قصد دارند بازآموزی نیروی کار فعلی خود را در اولویت قرار دهند. همچنین، ۷۰ درصد از شرکت‌ها بر استخدام افراد با مهارت‌های جدید تمرکز خواهند کرد و ۵۰ درصد نیز برنامه‌ریزی برای انتقال کارکنان از مشاغل رو به افول به مشاغل در حال رشد را در دستور کار خود دارند. این آمار نشان می‌دهد که سازمان‌ها به خوبی از اهمیت سرمایه‌گذاری در توسعه سرمایه انسانی خود آگاه هستند.
وی در پایان، حمایت از سلامت و رفاه کارکنان (با تاکید ۶۴ درصد کارفرمایان) و ارائه برنامه‌های بازآموزی موثر را به عنوان استراتژی‌های کلیدی برای جذب و حفظ استعدادهای برتر در بازار کار آینده معرفی کرد. سازمان‌هایی که به این عوامل توجه ویژه نشان دهند، در جذب نیروهای ماهر و رقابت در بازار کار آینده، موفق‌تر عمل خواهند کرد. این تحولات گسترده در بازار کار، نیازمند آمادگی افراد، سازمان‌ها و دولت‌ها برای انطباق با شرایط جدید و سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه مهارت‌های مورد نیاز آینده است.
