۲۵۰۰پژوهشگر در فهرست برترین‌ها
اثرگذاری علمی ایران در رتبه‌بندی جهانی
جدیدترین فهرست پژوهشگران دو درصد برتر جهان که توسط دانشگاه استنفورد و با استفاده از داده‌های پایگاه اسکوپوس و انتشارات الزویر منتشر شده است، نشان می‌دهد بیش از ۲۵۰۰ پژوهشگر ایرانی در میان اثرگذارترین دانشمندان دنیا قرار گرفته‌اند. این آمار بیانگر رشد قابل توجه جایگاه علمی ایران در سطح بین‌المللی است.
افزایش تعداد پژوهشگران ایرانی در سال ۲۰۲۵
در فهرست سال ۲۰۲۵، از میان ۲۳۶ هزار و ۳۱۳ پژوهشگر برتر جهان بر اساس عملکرد یک‌ساله، ۲۵۳۳ پژوهشگر ایرانی حضور دارند؛ رقمی که نسبت به سال گذشته ۲۰۷ نفر افزایش یافته است. همچنین در فهرست عملکرد طول دوره خدمت علمی، ۱۲۰۱ پژوهشگر ایرانی جای گرفته‌اند که این تعداد نیز نسبت به سال قبل ۱۸۳ نفر بیشتر شده است. بررسی روند پنج‌ساله نشان می‌دهد تعداد پژوهشگران ایرانی حاضر در این فهرست تقریباً سه برابر شده است.
برترین پژوهشگران ایرانی در فهرست جهانی
در بخش عملکرد یک‌ساله، نام پژوهشگرانی چون امیرحسین صاحبکار (دانشگاه علوم پزشکی مشهد)، محسن شیخ‌الاسلام (دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل)، علی کاوه (دانشگاه علم و صنعت) و سید مهدی جعفری (دانشگاه علوم کشاورزی گرگان) در میان ۱۰ نفر نخست دیده می‌شود.
همچنین در فهرست عملکرد طول دوره خدمت علمی، پژوهشگرانی همچون محسن شیخ‌الاسلام، مسعود صلواتی نیاسر، امیرحسین صاحبکار، مهدی دهقان و امید اخوان بیشترین امتیاز را کسب کرده‌اند.
دانشگاه‌های پیشتاز در تولید پژوهشگران برتر
تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد دانشگاه آزاد اسلامی (شعب مختلف)، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دانشگاه علم و صنعت ایران بیشترین سهم را در معرفی پژوهشگران دو درصد برتر داشته‌اند. این موضوع بیانگر نقش کلیدی این مراکز در ارتقای جایگاه علمی کشور است.
حوزه‌های علمی اثرگذار پژوهشگران ایرانی
پژوهشگران ایرانی بیشترین حضور را در حوزه‌های:
- مهندسی و فناوری‌های استراتژیک
- شیمی و علوم پایه
- پزشکی بالینی و علوم سلامت
داشته‌اند؛ حوزه‌هایی که بیشترین استناد و بازتاب علمی را در سطح جهانی به خود اختصاص داده‌اند.
معیار انتخاب پژوهشگران دو درصد برتر
رتبه‌بندی استنفورد بر اساس شاخص ترکیبی c-score انجام می‌شود که معیارهایی همچون تعداد کل استنادات، اچ‌ایندکس و میزان استناد به مقالاتی که پژوهشگر نویسنده اول یا آخر آن بوده است را در نظر می‌گیرد. این شاخص ترکیبی باعث می‌شود تنها تعداد مقالات ملاک نباشد، بلکه کیفیت و میزان اثرگذاری واقعی پژوهش‌ها نیز سنجیده شود.
جمع‌بندی
حضور بیش از ۲۵۰۰ پژوهشگر ایرانی در فهرست دو درصد برتر جهان، نشانه‌ای از رشد پایدار اثرگذاری علمی ایران در عرصه بین‌المللی است. این روند صعودی می‌تواند جایگاه علمی کشور را در حوزه‌های کلیدی تقویت کرده و مسیر توسعه علمی و فناوری ایران را در سطح جهانی هموارتر سازد.
About the Author
