Home / اخبار روزانه / فرهنگ و هنر / هشدار درباره گسست فرهنگی در ادبیات کودک ایران؛ وقتی قهرمانان غربی جای اسطوره‌های ایرانی را می‌گیرند

هشدار درباره گسست فرهنگی در ادبیات کودک ایران؛ وقتی قهرمانان غربی جای اسطوره‌های ایرانی را می‌گیرند

نغمه وطن‌دوست، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان، با ابراز نگرانی از وضعیت فعلی ادبیات کودک در کشور، نسبت به کاهش حضور شخصیت‌های اسطوره‌ای ایرانی در ذهن کودکان هشدار داد و تأکید کرد که ادبیات کودک باید به‌عنوان ابزاری راهبردی برای انتقال هویت فرهنگی مورد توجه قرار گیرد.

او در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در مشهد اظهار داشت: دوران کودکی، دوره‌ای حساس در شکل‌گیری شخصیت و هویت فردی است و هر داستان یا تصویری که در این مرحله وارد ذهن کودک می‌شود، می‌تواند تأثیرات بلندمدتی بر او بگذارد. به گفته وطن‌دوست، ادبیات کودک اگر بر پایه عناصر بومی و فرهنگی شکل بگیرد، می‌تواند نقش مؤثری در تقویت حس تعلق به ریشه‌های فرهنگی ایفا کند.

این نویسنده با اشاره به جایگاه افسانه‌ها و روایت‌های کهن در فرهنگ ایرانی گفت: داستان‌هایی مانند دیو دوسر، غول وارونه‌کار یا فاطیلو در تنور، برخاسته از زیست‌بوم ایرانی هستند و اگر با زبان و قالب‌های امروزی بازآفرینی شوند، می‌توانند جایگاه خود را در ذهن کودکان بازیابند. او افزود: این افسانه‌ها صرفاً روایت‌های سرگرم‌کننده نیستند، بلکه حامل مفاهیم عمیق روان‌شناختی، تاریخی و فرهنگی‌اند.

وطن‌دوست با انتقاد از سلطه شخصیت‌های وارداتی در ذهن کودکان ایرانی گفت: امروز کودکان بیشتر با شخصیت‌هایی مانند بن‌تن، السا و سوپرمن آشنا هستند تا با رستم، آرش یا سیاوش. این موضوع نشان‌دهنده ضعف ما در بازنمایی اسطوره‌های ملی است. او تأکید کرد که مشکل از شخصیت‌های ایرانی نیست، بلکه از روایت‌های ماست که همچنان در قالب‌های سنتی و ایستا باقی مانده‌اند.

وی با اشاره به تجربه‌ای از یک مسابقه ملی با عنوان «مادران قصه‌گو» گفت: از میان بیش از ۲۵۰۰ شرکت‌کننده، تنها تعداد اندکی از مادران توانستند قصه‌هایی با ریشه‌های فرهنگی ایرانی روایت کنند. این موضوع نشان می‌دهد که حتی خانواده‌ها نیز آشنایی کافی با منابع غنی فرهنگ بومی ندارند و این بی‌توجهی می‌تواند به گسست هویتی میان نسل‌ها منجر شود.

وطن‌دوست همچنین از وضعیت بازار کتاب کودک انتقاد کرد و گفت: بخش زیادی از آثار موجود یا ترجمه‌شده‌اند یا از کیفیت محتوایی مناسبی برخوردار نیستند. در حالی‌که فرهنگ ایرانی ظرفیت‌های گسترده‌ای برای تولید ادبیات کودک دارد، اما نبود آموزش تخصصی، حمایت حرفه‌ای و نگاه سطحی به حوزه کودک، مانع از بهره‌برداری از این ظرفیت‌ها شده است.

او در پایان تأکید کرد: اگر به دنبال حفظ ریشه‌های فرهنگی و هویتی نسل آینده هستیم، باید ادبیات کودک را فراتر از یک ابزار سرگرمی ببینیم. بازآفرینی اسطوره‌ها، بازتعریف قهرمانان ملی و زنده نگه‌داشتن روایت‌های کهن، ضرورتی است که نیازمند توجه جدی سیاست‌گذاران فرهنگی و آموزشی کشور است.

مجله خبری بیداردل

Leave a Reply

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *