مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با هشدار نسبت به وضعیت بحرانی منابع آب زیرزمینی استان، از کاهش 64 میلیون مترمکعبی این منابع در اردیبهشت 1404 خبر داد. این افت چشمگیر، زنگ خطری جدی برای آینده آبی لرستان به شمار می‌رود.
افت 80 سانتی‌متری سطح آب‌ها در یک سال
بررسی‌ها نشان می‌دهد که در مقایسه با اردیبهشت سال گذشته، متوسط سطح آب‌های زیرزمینی در محدوده‌های مطالعاتی استان حدود 80 سانتی‌متر افت کرده است. این کاهش معادل کسری مخزن 64 میلیون مترمکعبی است که نشان‌دهنده شدت بحران است.
وضعیت حوضه‌های آبریز:
- حوضه کرخه: حجم افت منابع آبی در این حوضه حدود 28 میلیون مترمکعب برآورد شده است. بیشترین افت در این حوزه مربوط به دشت کوهدشت با 1.2 متر کاهش سطح آب زیرزمینی و 6.7 میلیون مترمکعب کاهش حجم بوده است.
- حوضه کارون بزرگ: در این حوضه نیز 35 میلیون مترمکعب کسری مخزن به ثبت رسیده است. دشت ازنا – الیگودرز با افت سطحی معادل 1 متر و 19 میلیون مترمکعب کاهش در حجم مخزن، بیشترین میزان افت را تجربه کرده است.
کاهش شدید دبی چشمه‌ها
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان همچنین به کاهش نگران‌کننده دبی چشمه‌ها در سطح استان اشاره کرد. میانگین دبی چشمه‌ها در اردیبهشت 1404 به حدود 208 لیتر بر ثانیه رسیده که نسبت به اردیبهشت سال گذشته 52 درصد و نسبت به میانگین بلندمدت 60 درصد کاهش نشان می‌دهد.
وضعیت چشمه‌ها در حوضه‌های اصلی:
- حوضه کرخه: میانگین دبی چشمه‌ها در این حوضه به 168 لیتر بر ثانیه رسیده که 68 درصد کمتر از آمار بلندمدت است.
- حوضه کارون بزرگ: دبی چشمه‌ها در این حوضه با 42 درصد افت به 301 لیتر بر ثانیه کاهش یافته است.
روند بلندمدت نگران‌کننده
بررسی آمار 20 ساله منتهی به سال آبی 1403-1402 نشان می‌دهد که متوسط افت سطح آب‌های زیرزمینی در استان حدود 4.4 متر و کسری مخزن بالغ بر 454 میلیون مترمکعب بوده است. در همین دوره، بیشترین افت مربوط به کوهدشت (14 متر) و ازنا – الیگودرز (10 متر) بوده که به ترتیب با کاهش حجمی 77 و 197 میلیون مترمکعب همراه شده است.
در بازه بلندمدت، متوسط افت به 5.5 متر و کسری مخزن به حدود 503 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. در این بازه، محدوده کوهدشت با 20.5 متر و ازنا – الیگودرز با 10.1 متر بیشترین کاهش را تجربه کرده‌اند.
دعوت به همکاری و مدیریت مصرف
با توجه به تداوم این روند کاهشی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان بر لزوم همراهی و مشارکت تمامی ذی‌نفعان در مدیریت مصرف منابع آبی استان تأکید کرد. او هشدار داد که برای جلوگیری از بحران در آینده‌ای نزدیک، اجرای سیاست‌های سازگاری با کم‌آبی، کنترل برداشت‌ها و اصلاح الگوی مصرف آب کشاورزی و شرب، امری اجتناب‌ناپذیر است.
