رویکرد «یزد پایدار» روشن است مخالف اشتغالزایی به قیمت ایجاد آلایندگی هستیم
استاندار یزد با اعلام رویکرد یزد پایدار تأکید کرد که استان به دنبال «اشتغالزایی به هر قیمت» نیست و توسعه باید هم‌راستا با حفاظت از منابع طبیعی، به‌ویژه آب، و ارتقای کیفیت اجتماعی و فرهنگی باشد. این بازنویسی سیاست‌های جدید، پیامدها و پیشنهادهای اجرایی برای تحقق «یزد پایدار» را با توجه به ظرفیت‌ها و چالش‌های استان توضیح می‌دهد.
زمینه و ضرورت اجرای یزد پایدار
استان یزد با مواجهه جدی با کمبود آب و فشار بر سفره‌های زیرزمینی قرار دارد؛ استاندار در جلسه شورای توسعه و برنامه‌ریزی تأکید کرد که برنامه‌ی جدید با عنوان یزد پایدار تداوم اهداف قبلی یزد نوین است اما با تمرکز تصمیم‌گیری بر محدودیت‌های زیست‌محیطی و اجتماعی. سیاست‌گذاران استان اذعان دارند رشد قبلی در برخی بخش‌ها «افراطی» و یک‌جانبه بوده و منجر به آسیب‌های زیست‌محیطی، فرهنگی و اشتغالزایی برای نیروی کار غیربومی شده است.
اصول کلیدی یزد پایدار
- عدم توسعه آلاینده: مخالف استقرار صنایع تازه فولادی یا واحدهای پرمصرف آب مانند تولید انبوه کاشی بدون مطابقت با ظرفیت آب استان است و تاکید بر متوقف کردن روندهای ناسازگار با منابع آب دارد.
- حمایت از صنایع پاک و فناوری‌محور: اولویت با صنایعی است که دارای تکنولوژی بالاست، آب‌بَر کمتری دارند و ارزش‌افزوده بیشتری برای نیروی کار بومی ایجاد می‌کنند.
- برش شهرستانی و اجرای عملیاتی: تدوین برش‌های شهرستانی «یزد پایدار» برای عملیاتی‌کردن سیاست‌ها و مسئول‌ساختن فرمانداران در اجرای برنامه‌ها.
پیامدها و چالش‌های پیشِ‌رو
در صورت اجرا، یزد پایدار می‌تواند از چند منظر مثبت باشد: تقویت تاب‌آوری آبی، کاهش آلودگی، افزایش اشتغال با کیفیت برای بومیان و ارتقای مزیت‌های رقابتی استان در صنایع دانش‌بنیان. با این حال چالش‌هایی وجود دارد: مقاومتی احتمالی از سوی صنایع موجود، ضرورت بازتعریف رشته‌های آموزشی دانشگاهی متناسب با نیازهای محلی و نیاز به تأمین منابع مالی و مشوق برای انتقال تکنولوژی پاک.
راهکارهای پیشنهادی برای تسریع یزد پایدار
- مشوق‌های سبز برای سرمایه‌گذاری: ارائه بسته‌های تشویقی مالی و تسهیلات بانکـی برای واحدهای صنعتی کم‌مصرف آب و با تکنولوژی بالا؛ هم‌زمان وضع عوارض یا محدودیت برای صنایع پرآب و آلاینده جدید.
- همگرایی آموزش و بازار کار: بازنگری در رشته‌های دانشگاهی و مهارت‌آموزی فنی استان تا خروجی آموزش عالی و فنی با نیازهای توسعه‌ای یزد هم‌راستا شود؛ برنامه‌های بازتوانی برای نیروی کاری که باید به صنایع پاک منتقل شود.
جمع‌بندی
«یزد پایدار» تلاشی برای انتقال از رشد نامتقارن و پرهزینه به توسعه‌ای متوازن، کم‌هزینه زیست‌محیطی و با کیفیت زندگی بالاتر برای مردم استان است. تحقق این رویکرد نیازمند گفتمان‌سازی پیوسته، شفافیت در تخصیص منابع، هم‌افزایی دولت، بخش خصوصی و دانشگاه‌ها و پایبندی به برنامه‌های شهرستانی تدوین‌شده است. اگر یزد بخواهد هم چرخه اقتصاد و هم اکوسیستم خود را حفظ کند، مسیر یزد پایدار راهِ منطقی و اجتناب‌ناپذیر است.
About the Author
