رمان «طاعون» اثر آلبر کامو، در قالب مجموعه جستارهای «کامو و فلسفه» با نگاهی بینارشته‌ای دوباره مورد توجه قرار گرفته و به متنی زنده و عمیق بدل شده است که مفاهیم انسانی را از دل روایت ادبی با بحران‌های معاصر پیوند می‌زند.
در یادداشتی از پریا حیدری، پژوهشگر و مترجم، بر کتاب «کامو و فلسفه: جستارهایی درباره طاعون» با ویراستاری پگ برند وایزر مروری شده است؛ اثری که شامل هشت مقاله فلسفی درباره رمان «طاعون» است. این کتاب توسط فریدالدین سلیمانی و حیدر خسروی ترجمه و از سوی نشر خوب منتشر شده و نه‌تنها در روزگار همه‌گیری کووید-۱۹ معنایی دوچندان یافته، بلکه روایتی نو از تفکر انسانی در بحران‌های بزرگ ترسیم می‌کند.
کامو در رمان خود، با نگاهی متفاوت به پدیده همه‌گیری، داستان شهر اران در الجزایر را روایت می‌کند؛ شهری گرفتار طاعون بوبونیک. روایت او نه بازآفرینی تاریخی است و نه صرف خیال‌پردازی؛ بلکه تلاشی‌ست برای بازتاب واقعیت‌های درونی بشر، که از تجربه شخصی نویسنده در دوران بیماری و قرنطینه نشأت می‌گیرد.
موضوعاتی چون آسیب‌پذیری، انزوا، و مسئولیت انسانی در برابر رنج، در این رمان برجسته می‌شوند. کامو با طرح این پرسش که آیا می‌توانیم از دل بلا به همدلی برسیم، ذهن مخاطب را به چالش می‌کشد. جمله معروف او «تا وقتی بلا نباشد، هیچ‌کس آزاد نخواهد بود» یکی از کلیدواژه‌های فلسفی این اثر است.
در مجموعه جستارهای وایزر، پرسش‌های اخلاقی و فلسفی متعددی حول رمان شکل گرفته‌اند؛ از مفهوم پوچی و قهرمانی گرفته تا مسئله سوگواری، جایگاه زنان، روایت پزشکی، و نگاه فمینیستی. مقالات این مجموعه شامل موضوعاتی چون تحلیل روایت در طاعون، بازنمایی زنانه در بحران، مقایسه تجربه دکتر ریو با پزشکان دوران کرونا، و تأملاتی بر مفهوم مرگ و همبستگی اجتماعی هستند.
یکی از مقالات با عنوان «نمی‌توانم نفس بکشم» به شباهت تجربه طاعون با خفگی‌های اجتماعی در جنبش‌های عدالت‌خواهانه معاصر می‌پردازد. مقاله‌ای دیگر غیبت زنان در ساختار روایت کامو را نقد می‌کند، و برخی دیگر به کاستی‌های استعمارزدایی و سیاست‌گذاری در متن اثر اشاره دارند.
ویراستار مجموعه، پگ برند وایزر، با مقدمه‌ای با عنوان «طاعون کامو و عصر ما» تأکید می‌کند که کامو برای زمان آینده می‌نوشت و اکنون این اثر در چارچوب «اخلاق زیستیِ همه‌گیری» معنا یافته است. او می‌پرسد: آیا ما در دوران بحران توانسته‌ایم همانند شخصیت‌های رمان، وفادار به مسئولیت انسانی خود بمانیم یا به فردگرایی و انکار پناه برده‌ایم؟
ترکیب حوزه‌های مختلف فلسفه، ادبیات، پزشکی، روان‌شناسی و مطالعات جنسیت، این اثر را از دیگر تحلیل‌های مشابه متمایز کرده و تجربه خواندن را ژرف‌تر می‌سازد.
«طاعون» کامو، امروز نه‌فقط یادآور تاریخ است، بلکه آینه‌ای است برای تأمل در وضعیت انسان معاصر. این اثر نشان می‌دهد که چگونه ادبیات می‌تواند ابزار فهم اخلاق، بحران و همدلی باشد؛ مسائلی که در هر زمانه‌ای، انسان را درگیر خود می‌سازند.
