کتابخانه دیجیتال؛ ضرورتی فراتر از تجمل
در عصر انفجار اطلاعات، کتابخانه دیجیتال به ابزاری کلیدی برای تحقق عدالت آموزشی و فرهنگی تبدیل شده است. این سامانه‌ها نه تنها امکان دسترسی آسان به منابع علمی و فرهنگی را فراهم می‌کنند، بلکه فاصله جغرافیایی و محدودیت‌های اقتصادی را کنار می‌زنند تا حتی دورافتاده‌ترین روستاها هم از مزایای دانش بهره‌مند شوند.
چشم‌انداز و نیاز استان چهارباغ
چهارمحال و بختیاری با وجود پتانسیل‌های بالای فرهنگی، هنوز فاقد یک کتابخانه دیجیتال عمومی و فراگیر است. در حالی که دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی به صورت محدود سامانه‌های خود را راه‌اندازی کرده‌اند، بسیاری از دانشجویان، معلمان و پژوهشگران در دیگر نقاط استان از این امکانات بی‌بهره‌اند.
- نبود پهنای باند پایدار و زیرساخت سخت‌افزاری
- کمبود نیروی کارشناس دیجیتال و ضعف در فرهنگ‌سازی استفاده
گام‌های عملی برای توسعه
برای پر کردن این خلأ، می‌توان دو اقدام اساسی را در اولویت قرار داد:
- طراحی و اجرای پروژه‌های مشترک دانشگاهی–شهرداری برای تجهیز سالن‌های مطالعه به ترمینال‌های دسترسی
- تولید محتوای دیجیتال بومی و راه‌اندازی کارگاه‌های آموزش سواد اطلاعاتی در مدارس و مراکز فرهنگی
هم‌صدایی ملی و ظرفیت‌های فناورانه
در سطح کشور، برنامه‌هایی برای گسترش منابع فارسی و توسعه اپلیکیشن‌های موبایلی در حال نهایی شدن است. بهره‌گیری از هوش مصنوعی در جستجو و پیشنهاد محتوا، ایجاد فضای گفت‌وگوی آنلاین با کتابداران و امکان خوانش صوتی متن از جمله طرح‌های آینده هستند.
با هم‌افزایی نهادهای دولتی، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مردمی می‌توان گامی بلند در راه دسترسی عادلانه به دانش برداشت. کتابخانه دیجیتال، وقتی به درستی پیاده شود، پایان انحصار قفسه‌های سنگی و آغاز یک فرهنگ پویا و مشارکتی است که هر فرد را به عنوان پژوهشگری توانمند در جامعه می‌پذیرد.
About the Author
