نتایج یک پژوهش جدید و مهم نشان می‌دهد که افراد در معرض خطر بیماری‌های قلبی، ممکن است به دلیل وجود شاخص‌های خاصی در چربی خون، بیشتر در معرض ابتلا به آلزایمر نیز قرار بگیرند. این مطالعه، ارتباط پیچیده‌ای بین انواع خاصی از لیپوپروتئین‌ها و خطر شایع‌ترین نوع زوال عقل را آشکار کرده است.
رازگشایی از ارتباط قلب و مغز: پژوهش دانشگاه تگزاس
دانشمندان مرکز علوم بهداشتی دانشگاه تگزاس در سن آنتونیو، این ارتباطات جدید را بر اساس داده‌های طولانی‌مدت تحقیق معروف “قلب فرامینگهام” کشف کرده‌اند. این مطالعه از سال ۱۹۴۸، سلامت افراد را در فرامینگهام، ماساچوست پیگیری می‌کند و اطلاعات ارزشمندی را در اختیار محققان قرار داده است.
در این تحلیل جدید، محققان نمونه‌های خون و سوابق سلامت بیش از ۸۰۰ فرد مسن را بررسی کردند. هیچ‌یک از شرکت‌کنندگان در ابتدای پژوهش به زوال عقل مبتلا نبودند و سلامت آن‌ها برای دهه‌ها رصد شد تا مشخص شود چه کسانی در نهایت به آلزایمر مبتلا خواهند شد.
کلسترول “بد” و تأثیرات غیرمنتظره
محققان الگوهای شگفت‌انگیزی را مشاهده کردند:
- LDL-C با چگالی کم (کلسترول “بد”): افرادی که سطح بالاتری از این نوع کلسترول داشتند، ۲۱ درصد بیشتر در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر بودند. این نوع کلسترول، که به دلیل احتمال انسداد شریان‌ها به عنوان شاخص خطرناکی در ابتلا به بیماری قلبی شناخته می‌شود، اکنون نشان داده است که در سلامت مغز نیز نقش دارد.
- ApoB۴۸ (انتقال‌دهنده چربی‌های غذایی): بر خلاف انتظار، در افرادی با سطح بالاتری از این مولکول، ۲۲ درصد کمتر احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر وجود داشت. این یافته غیرمنتظره بود، زیرا ApoB۴۸ نیز با بیماری قلبی مرتبط است و نشان می‌دهد که همه ذرات مرتبط با چربی تأثیر یکسانی بر مغز ندارند.
- HDL-C (کلسترول “خوب”): نتایج درباره HDL-C، که معمولاً به عنوان محافظ قلب شناخته می‌شود، نیز شگفت‌انگیز بود. افرادی که کمترین سطح HDL-C را داشتند، در مقایسه با دیگران، ۴۴ درصد کمتر احتمال ابتلا به آلزایمر را تجربه کردند. به طور مشابه، افرادی که سطح LDL-C کوچک و متراکم کمتری داشتند، در مقایسه با افرادی که سطح بالاتری از آن داشتند، ۳۸ درصد کمتر احتمال ابتلا به آلزایمر در آن‌ها مشاهده شد.
پیچیدگی ارتباط چربی‌های خون و سلامت مغز
سوکراتیس چاریسیس، دانشمند ارشد این پژوهش، توضیح داد که این یافته‌ها نشان می‌دهد رابطه بین چربی‌های خون، سلامت قلب و سلامت مغز بسیار پیچیده‌تر از آن چیزی است که قبلاً تصور می‌شد. برخی از چربی‌هایی که برای قلب مضر هستند، ممکن است به مغز نیز آسیب برسانند، اما برخی دیگر ممکن است از مغز به روش‌هایی که هنوز به طور کامل درک نشده‌اند، محافظت کنند.
دانشمندان تأکید کردند که نتایج پژوهش آن‌ها به این معنی نیست که افراد باید عمداً کلسترول خوب خود را کاهش دهند. در عوض، این پژوهش اهمیت بررسی دقیق‌تر انواع مختلف چربی‌ها را هنگام بررسی آلزایمر برجسته می‌کند و این احتمال را افزایش می‌دهد که آزمایش خون برای کلسترول و سایر لیپوپروتئین‌ها روزی بتواند به پیش‌بینی خطر ابتلا به زوال عقل در فرد کمک کند.
این نتایج، که در نشریه معتبر Neurology منتشر شده است، به شواهد رو به رشدی می‌افزاید که مدیریت سلامت قلب نیز برای سلامت مغز بسیار حیاتی است. آیا این پژوهش می‌تواند راه را برای تشخیص زودهنگام‌تر و حتی پیشگیری از آلزایمر هموار کند؟
